Hapishanelerde tutulan insanların sadece beden sağlıkları değil akıl sağlıkları da devletin koruması ve güvencesi altındadır. Devlet dört duvar arasına kapattığı insanların sadece beden bütünlüklerini ve sağlıklarını değil aynı zamanda akıl sağlıklarını korumakla da yükümlüdür. Ancak hapishanelerde yaşanan sağlık sorunları ve ölüm vakaları Türkiye’de bu konuda yeterince duyarlılık olmadığının göstergesi olarak okunabilir.

Türkiye’de 2000-2011 yılları arasında hapishanelerde 2024 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu mahpuslardan 1000’e yakını, yeterli ve gerekli sağlık hizmeti alamadığı için yaşamını yitirmiştir. Aynı yıllar arasında intihar eden mahpus sayısı 432’dir. 2012 yılı içerisinde gerçekleşen ölüm sayısı ise TİHV’in tespitlerine göre  en az 66′dır. Bu ölümlerin 15’i sağlık sorunları nedeniyle; 18’i intihar iddiası nedeniyle; 13’ü koğuşta çıkan yangın nedeniyle; 7’si kalp krizi nedeniyle; 2’si bedeni ateşe vermek suretiyle; 3’ü de cinayet nedeniyle meydana gelmiş, 8 ölümün nedeni ise belirlenememiştir.

İntihar vakaları, mahpusların  psikiyatrik sağlıkları ile ilgilidir. Psikiyatrik sorunlar ise Birleşmiş Milletler tarafından “akli engellilik” içerisinde değerlendirilebilmektedir. Birleşmiş Milletler’in “Özel İhtiyaçlara Sahip Mahpuslar İçin El Kitabı”nda “akli engellilik” kavramı, hem “şizofreni ve bipolar bozukluk gibi belli başlı hastalıkları içerdiği gibi psikososyal rahatsızlıklar da denilen hafif kaygı düzensizlikleri gibi daha küçük ölçekli akıl sağlığı problemlerini” de kapsayan “psikiyatrik engeller”i hem de “öğrenme, dil ve motor veya sosyal yetenekler gibi alanlarda yeteneklerin veya tüm zekanın zayflığı ile nitelenen aklın durağın veya yetersiz gelişimi durumu” olan “zihinsel engellilik” durumunu kapsar şekilde kullanılmaktadır (Özel İhtiyaçlara Sahip Mahpuslar İçin El Kitabı, sayfa 9). Dolayısıyla hapishanelerde  mekan ve uygulamalar mahpusların akıl sağlıkları açısından da gözden geçirilmeli, değerlendirilmeli ve akıl sağlığı yaşayan mahpuslar “özel ihtiyaçlara sahip” mahpuslar olarak görülerek bu ihtiyaçların tespiti ve giderilmesi yönünde çalışmalar başlatılmalıdır.

Aşağıda intihar etmiş iki mahpusun yakınlarının anlatımlarının yer aldığı video görüntülerinin linklerini paylaşıyoruz. Bu röportajlar izlendiğinde durumun vahameti daha da iyi görülebilecektir:

Kocaeli’deki Kandıra Yüksek Güvenlikli F Tipi Cezaevi’nde Çetin Balık adlı bir mahkum intihar etti.

Şizofreni hastası genç, cezaevinde intihar etti

 

kaynak: HapisteEngelli.wordpress.com

 

Paylaş